Những ngày này cách đây 25 năm (1/5/1995), Lễ khai trương khu du lịch khuôn thần cho đến nay vẫn chưa đạt được kết quả mong muốn, tiềm năng ấy vẫn phải chờ đợi nhà đầu tư…?! “Bao giờ có thể vấn vương Khuôn thần” bài viết của nhà báo Lê Quang Vinh báo Lao Động đăng tải trên báo Bắc Giang và báo Lao Động ngày ấy vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ…

Tổng bí thư Đỗ Mười về thăm Khuôn Thần năm 1994.

“Đâu chỉ biển xanh rì rào sóng biếc/ Đâu chỉ Đà lạt có tiếng thông reo? Khuôn Thần quê tôi muốn nói bao điều/ Du khách về đây, biển chỉ lối là cây vải thiều”. Lời hát dẫn dụ du khách nay vẫn còn nguyên giá trị.

Lãnh đạo các cấp về dự ngày khai trương khu du lịch Khuôn Thần 1/5/1995.

Hồ Khuôn Thần thuộc xã Kiên Lao, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Cách trung tâm huyện lỵ 9km về phía Bắc, hồ nước với diện tích 140ha, có 500ha rừng thông và 1000ha rừng tự nhiên. Là vùng có tiềm năng lớn để phát triển các loại hình du lịch mà du lịch sinh thái và du lịch cộng đồng đầy tiềm năng và hấp dẫn. Ai đã đến Khuôn Thần đều cảm nhận, Khuôn thần như “một nàng tiên ngủ trong rừng” mà chưa có “Hoàng tử” nào đánh thức.

Ước muốn của Đảng Bộ và nhân dân các dân tộc trong khu vực lòng hồ Khuôn Thần và nhân dân trong huyện có được một điểm du lịch sinh thái gắn với bảo tồn di sản văn hoá là một nhu cầu chính đáng rất cần được sự quan tâm của lãnh đạo các ban ngành của Trung ương, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, cùng các ban ngành của Tỉnh. Vấn đề ở chỗ, dù ai đầu tư, làm những hạng mục gì hiện đại tới đâu nhưng phải đảm bảo những hạng mục công trình cơ bản, thiết yếu của một vùng du lịch không chỉ như nhiều nơi khác mà Khuôn Thần cần phải đặt ra những hạng mục công trình mang đậm bản sắc văn hoá, bảo tồn di sản văn hoá dân tộc, thiết nghĩ cần phải có và phải là trọng tâm của những nhà hoạch định, quản lý trên địa bàn, đó là:

BẢO TỒN VĂN HOÁ VẬT THỂ.(Nhà bảo tàng)

Xây dựng nhà truyền thống, nhà bảo tàng trưng bày, bảo tồn các vật thể văn hoá của các dân tộc vùng Đông Bắc, trong đó mang đậm bản sắc 8 dân tộc Lục Ngạn.
BẢO TỒN VĂN HOÁ PHI VẬT THỂ.
Các làn điệu dân ca, dân vũ, nhạc cụ dân tộc của các dân tộc, phục hồi các lễ hội văn hoá truyền thống: Hội Xuống đồng, hội Cầu mùa, hội Hàng phe, lễ cưới, hỏi v.v.
Sưu tầm,ghi âm, phỏng dịch, in thành sách, đĩa CD- VCD để lưu giữ, và phát hành các ấn phẩm văn hoá (vật thể hoá văn hoá phi vật thể) cho bảo tàng và phục vụ khách du lịch.
Tổ chức các CLB hát dân ca, dân tộc: truyền dạy cho lớp trẻ, may mặc trang phục truyền thống để bảo tồn và phục vụ khách du lịch nghiên cứu, thưởng thức các lối hát truyền thống. Phát triển du lịch cộng đồng (Homestay).

KHÔI PHỤC CÁC LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG:

Dệt vải, đan sung, may trang phục dân tộc. Xây dựng “Làng Văn hoá dân tộc” và “Cộng đồng các dân tộc” “du lịch cộng đồng” để là mẫu hình tăng cường cho phong trào “TDĐKXDĐSVH ” và là nơi thăm quan du lịch, “Xã hội hoá” công tác du lịch.
Các lò sản xuất men rượu, nấu rượu, các món ẩm thực dân tộc độc đáo: lợn quay, khau nhục, nhộng ong, xôi, chả trứng kiến…các loại bánh: bánh tày, bánh gio, bánh vắt vai v.v.

KHÔI PHỤC NGÔI ĐỀN THỜ TƯỚNG QUÂN HỒ CÔNG TRẠC:

Ngôi đền, thờ tướng quân Hồ Công Trạc (người có công phò Vua Trần, giữ nước, được phong Thần và được vua Trần cho phép xây dựng đền thờ Ông nên có tên là Quân Thần, và tên đập cũ cũng là đập Quân Thần) tại làng Khuôn Thần và lễ hội truyền thống, hội hát dân ca các dân tộc tại đây, được trở về với bản thể. (không sân khấu hóa như bây giờ).

Non nước Khuôn Thần.

Xây dựng tuor thăm quan du lịch: Du lịch sinh thái, các di tích lịch sử văn hoá đền thờ Hồ Công Trạc, đình Cống (nơi chi bộ Đảng xã Kiên Lao đại hội lần thứ nhất) địa danh Lán Cháy (đã xây dựng bia ghi dấu lịch sử năm 2005, nơi đại hội đảng bộ huyện Lục Ngạn lần thứ nhất tháng 5- 1951). Khu căn cứ chống Pháp, nơi đại tướng Võ Nguyên Giáp đã về thăm tại xã Kiên Lao…phối kết với Đền Hả (xã Hồng Giang), chùa Am Vãi, làng nghề thủ công làm mỳ (xã Nam Dương), đền chùa Khánh Vân (thị trấn Chũ), khu di tích Cầu Từ và các điểm khai quật tại Cầu Từ (xã Phượng Sơn đã phát lộ dấu tích thời Lý tương tự như Hoàng thành Thăng Long). Đó là những điểm nhấn về văn hoá không thể thiếu nếu như không muốn nói là hồn cốt của khu du lịch Khuôn Thần, của Lục Ngan được gắn với văn hoá tâm linh, văn hoá vật thể và phi vật thể; vừa bảo tồn, phát huy, nâng cao đúng quan điểm, đường lối của Đảng và phát triển bền vững trong tương lai sẽ trở thành khu du lịch kiểu mẫu của tỉnh, trong nước và khu vực.

Bá Đạt
Hội NCT huyện Lục Ngạn, BG