Du lịch miền trái ngọt

Bắc Giang là vùng cây ăn quả, chủ yếu là vải thiều ở các huyện: Yên Thế, Tân Yên, Lạng Giang, Lục Nam nhưng nhiều nhất vẫn là Lục Ngạn. Thị trường vải thiều Lục Ngạn trải dài suốt chiều dọc quốc lộ 31, nhưng tập trung chủ yếu vẫn là thị trấn Chũ, vì vậy, còn có tên gọi là “thị trấn vải thiều”.

Chỉ cách Hà Nội 90km theo quốc lộ 1A, tới thành phố Bắc Giang rẽ phải theo quốc lộ 31, chừng 40km nữa là tới thị trấn Chũ. Hiện, vải đang vào mùa đậu quả, vải thiều sinh trưởng nhanh, lớn trông thấy hằng ngày. Khi tiếng chim tu hú gọi bầy, gọi mùa vải là đến ngày thu hoạch (khoảng cuối tháng Tư, đầu tháng Năm âm lịch) Bắt đầu từ vải lai (vải sớm, có nhiều vị chua), rồi tới vải U hồng, U trứng, vải Thanh Hà, là tới lúc chín của vải thiều chính vụ.

Huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang, là vùng cây ăn quả nổi tiếng của cả nước. Có “chỉ dẫn địa lý” cho vải thiều Lục Ngạn từ năm 2009. Với diện tích cây ăn quả trên 22.000ha của tập đoàn 16 loại cây ăn quả, trong đó vải thiều chiếm gần 18.000ha. Sản lượng vải tươi thu hoạch hàng năm bình quân từ 90.000-110.000 tấn. Ngoài ra, các loại hoa quả khác: cam Canh, bưởi Diễn, táo Đài Loan, nhãn, hồng, na, ổi…Trong đó hơn 10.000ha là vải trồng theo tiêu chuẩn VietGap. Tại hội nghị “Xúc tiến xuất khẩu vải thiều năm 2015 và những năm tiếp theo”, do UBND tỉnh Bắc Giang tổ chức cuối năm 2014; mục tiêu, năm 2015, bước đầu đưa vải thiều thâm nhập vào thị trường Mỹ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc và một số thị trường khác…

Về Lục Ngạn vào mùa thu hoạch là niềm mong ước của nhiều du khách gần xa. Vừa tận mắt chứng kiến vùng vải, vừa tận hưởng trái vải tại gốc nơi miền quả ngọt cùng trong tour với những điểm du lịch sinh thái, tâm linh, hoang sơ mà hấp dẫn.

Qua thị trấn Đồi Ngô của huyện Lục Nam chừng 5km, càng về gần tới Lục Ngạn là thấy những dãy đồi vải lúp xúp, nối nhau trải dài tít tắp, ngồi trên xe dõi theo hai bên đường cũng đã thấy thích mắt bởi những chùm quả trĩu cành như mời gọi, ai cũng tấm tắc…Đến với Lục Ngạn mùa thu hoạch vải, du khách sẽ chìm vào dòng người ngược xuôi, xe cộ của những người chở vải, người mua và bán sôi động và là dịp…tắc đường. Vậy mà mọi người đều có ý thức nhường nhịn, cảm thông và hỗ trợ nhau, tránh va chạm và rất ít khi xảy ra tai nạn giao thông. Vào chính vụ, xe ôtô đi về vận chuyển vải thiều đi muôn nơi như mắc cửi, cả Lục Ngạn thức cùng mùa vải. Các cấp các ngành đều tập trung hỗ trợ nhân dân tiêu thụ vải thiều.

Từ lúc vải bắt đầu đậu quả, cho tới lúc thu hoạch chừng gần hai tháng nữa, dịp này, người Lục Ngạn đã tất bật chuẩn bị cho mùa thu hoạch vải thiều sắp tới (xây lò, sửa lại lò sấy vải, chuẩn bị than củi, chất đốt lò, vận chuyển, sản xuất thùng xốp, chuẩn bị các điểm sản xuất đá cây, điểm cân vải cùng nhiều dịch vụ đi kèm mùa thu hoạch vải v.v.). Không khí sôi động dần lên từng ngày theo độ lớn cùng trái vải.

Sẽ là bỏ lỡ cơ hội, nếu lên Lục Ngạn mà du khách bỏ qua các điểm du lịch chủ yếu, hấp dẫn; từ phía Bắc Giang lên, đó là: Đền Cầu Từ, (còn cách Chũ 9km) nơi có cây thị ngàn năm tuổi, cả 7 người ôm vòng quanh mới hết chu vi của gốc thị, cùng với nhiều di vật được phát lộ dấu tích dinh thự thời Lý (các trụ sỏi móng nhà, đá tảng kê chân cột, đã lát viền quanh nhà; các hoa văn cổ vật, gạch, ngói, gốm sứ, các nền nhà lát gạch kiểu hoa chanh v.v. Các nhà khảo cổ học Việt Nam và Nhật Bản về khảo sát, khai quật đã đi đến kết luận: “chẳng kém gì Hoàng Thành Thăng Long”!

Lấy ngã tư thị trấn Chũ làm trung tâm, du khách tới ngã tư thị trấn rẽ phải, du khách hãy dừng chân ghé thăm khu di tích đền, chùa Khánh Vân, đã được trùng tu, tôn tạo, với tháp chuông sừng sững soi bóng dòng Nhật Đức Giang (sông Lục Nam, đoạn chảy qua thị trấn Chũ). Đứng trên tháp chuông, nhìn cầu Chũ vắt qua dòng sông nối bờ sang thăm làng Thủ Dương, nơi được nhà nước đầu tư khôi phục và xây dựng làng nghề thủ công truyền thống mà mọi người đều biết, đó là mỳ Chũ. Mỳ Chũ đã có mặt khắp thị trường trong nước. Phóng thêm tầm mắt khoảng 5km đường chim bay là đỉnh non thiêng Am vãi, có tên là Am Ni Tự, nằm trong quần thể di tích Tây Yên Tử. Nếu rẽ trái từ ngã tư vào 9km là tới hồ Khuôn Thần, khu sinh thái đa dạng của Lục Ngạn, nghe rừng thông vi vút reo, thả mình trên lòng hồ cùng với những làn điệu dân ca dân tộc Sán Chí, Nùng, Sán Dìu của các nghệ nhân trong các làng bản. Trở lại ngã tư, ngược lên 5km, du khách thăm đền Hả, di tích cấp Quốc gia, nơi thờ tướng quân Vũ Thành với 21 đạo sắc phong còn nguyên dấu son của các triều đại…Xung quanh là bát ngát vải thiều của các xã Hồng Giang, Quý Sơn, Nghĩa Hồ, Thanh Hải, Giáp Sơn, Phì Điền, Tân Quang…Hiện, xã Hồng Giang đang được huyện xây dựng thí điểm xã Nông thôn mới theo cách của Lục Ngạn, xã điểm có diện tích trên 500ha vải thiều sạch đạt chất lượng cao để xuất khẩu.

Chỉ một tour du lịch ngắn, với chừng ấy địa điểm cũng đủ cho du khách thăm quan, vãng cảnh, để khi chia tay Lục Ngạn vẫn đầy vấn vương, lưu luyến…Về miền quả ngọt, thưởng thức trái ngọt, nhưng ngọt hơn vẫn là lời mời của người Lục Ngạn hẹn mùa sau lại về và về với mùa hội Xuân cùng “thị trấn vải thiều” vào ngày 17, 18, tháng Hai âm lịch hàng năm để vui cùng trai làng, gái bản dặt dìu qua câu sloong hao, câu sli, câu lượn trong Ngày hội Văn hoá-Thể thao các dân tộc Lục Ngạn; để thêm yêu mảnh đất này. Mảnh đất Lục Ngạn anh hùng không chỉ trong chiến đấu mà cả trong dựng xây đất nước. Vùng vải thiều Lục Ngạn, miền trái ngọt đang mời gọi chúng ta.