“Núi vàng” vang khúc sloong hao

“Núi vàng” là tên dịch nghĩa từ tiếng Hán của xã Kim Sơn thuộc huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang; cách trung tâm huyện lỵ Lục Ngạn 25km về phía Bắc-Đông Bắc. Kim Sơn là một trong 12 xã vùng cao của huyện Lục Ngạn, nằm sát Trường bắn Quốc Gia, với 6 thôn bản, dân số gần 3000 người, có 60% là dân tộc thiểu số, dân tộc Nùng chiếm đa số dân trong xã.

Hát Sloong hao là lối hát đặc trưng của dân tộc Nùng, câu hát giao duyên, tìm bạn trong những ngày chợ phiên, hội Xuân hàng năm của vùng Lục Ngạn. Từ sáng sớm, trai gái các bản đã rủ nhau xuống núi, câu hát trải dài theo dòng suối, theo chân người về dự hội:

(Sloong hao mừng Xuân)

Mừng Xuân cạp ngộ văn này đáy

Chúc mừng pì noọng ma này say

Các xã pị noọng ma thửng tỵ

Tong sím hạp ỵ ma chắn đáy

Tong sím hạp ỵ ma shì sị

Ma hau lọn lỵ shí mự pay.

Dịch nghĩa:

Mừng Xuân Giáp Ngọ ngày hôm nay

Chúc mừng anh em có mặt đây

Các xã anh em về tham dự

Kết nghĩa tình thương sáng hôm nay

Tâm tình giao lưu cùng các bạn

Mở màn sloong hao hát hôm nay.

Từ Xuân 1999 đến nay, năm nay là năm mở hội thứ 15. Cứ đến mồng 10 tháng Giêng hàng năm, hội Xuân của Kim Sơn lại mở. Trong hai ngày, 8 và 9 tháng 2 năm 2014 (tức mồng 9 và 10 tháng Giêng Giáp Ngọ) Hội Xuân được diễn ra với sự góp mặt đông đủ của nhân dân trong xã; đại diện lãnh đạo huyện; các ban, ngành của huyện và một số xã lân cận. Ngày 8 diễn ra các cuộc thi trò chơi dân gian, thi cắm trại, giao lưu văn nghệ. Ngày 9 thi hát đối đáp dân ca dân tộc, , thi đấu bóng đá, bóng chuyền và các trò chơi dân gian truyền thống: kéo co, đẩy gậy, bịt mắt đập niêu, ném còn…Trong ngày hội, những đôi bạn tình cũ gặp lại nhau trong câu hát, các đôi trai gái cũng tìm nhau qua câu sloong hao:

(gặp nhau ngày hội)

Ma hau lọn lỵ áu khả còn

Hưn non phỏn pòm nhọi ma say

Pộ mệ shéng ma óng tàng tỵ

Hụn lỵ tô tong hau chắn đáy

Kỷ niệm 15 pí mở hội

Tại xã Kim Sơn văn này đáy.

Dịch nghĩa:

Nằm mơ ân tình kể chuyện cũ

Hiện giờ giao lưu tay nắm tay

Cha mẹ sinh ra người một điểm

Hẹn hò giao duyên đến hôm nay

Kỷ niệm 15 năm mở hội

Tại xã Kim Sơn ngày hôm nay.

Câu hát cứ vang vọng núi đồi, các cặp hát của thôn bản đã giao lưu, đối đáp để tìm ra cặp hát hay nhất, các câu lạc bộ hát sloong hao một số xã bạn cũng về tụ hội gặp mặt sau nhiều ngày xa cách. Một mùa hội mới, một mùa Xuân mới đang về với người dân Kim Sơn, để rồi tan hội lại cùng nhau xuống đồng hăng say vào mùa vụ mới.